DĄŻENIE DO ODRĘBNOŚCI
Znamienne, że takie dążenie do odrębności nie osłabia, lecz zdecydowanie potęguje wzajemne oddziaływanie jeżyków różnych sztuk.Równocześnie zachodzi proces formowania się, jeżeli nie kultury światowej w ogóle, to przynajmniej ogólnoeuropejskiej, do której poszczególne kultury narodowe wchodzą jako odrębne „osobowości kulturowe”, występując w niej i jako części, i jako samodzielne światy, cenne przede wszystkim z uwagi na swą oryginalność.Procesy mikroświata kulturowego zostały zarazem przeniesione do mikrosfery: osobowość człowieka, uprzednio niepodzielna, przybrała postać naśladującą budowę kulturowej całości. Z jednej strony, ona sama staje się zbiorem osobowości często wzajemnie się wykluczających.