KAŻDE UDOSKONALENIE
Należało je więc uwolnić od tej zależności i podporządkować prawom twórczości. Nieprzypadkowo każde nowe udoskonalenie techniczne, zanim stanie się faktem sztuki, musi zostać uwolnione od technicznego automatyzmu. Dopóki kolor był ograniczony możliwościami techniczny- mi taśmy filmowej i znajdował się poza zasięgiem artystycznego wyboru — nie był faktem artystycznym. Początkowo kolor zawężał, a nie poszerzał zakres możliwości, spośród których reżyser wybierał rozwiązania. Dopiero gdy zyskał autonomiczność (np. literacki obraz „czarnego słońca”), każdorazowo podlegając wyborowi i koncepcji reżysera, został wprowadzony do sfery sztuki. Wytłumaczmy to na przykładzie literackim.