W DZIEJACH SZTUKI

Spostrzeżenie Bazina dotyczy nie tylko rze­czywistego, ale i bardzo istotnego faktu z dzie­jów tej sztuki. Żeby go jednak zrozumieć, trze­ba wziąć pod uwagę, że to, co francuski teore­tyk uważa za dwie odrębne iz natury prze­ciwstawne tendencje w konstruowaniu filmu, z których każda jest immanentnie zamknięta w sobie, w rzeczy samej stanowi dwie biegu­nowo różne i antagonistyczne dźwignie jedne­go mechanizmu. Funkcjonują one tylko we wzajemnej walce, a więc potrzebują siebie. Zwycięstwo którejkolwiek z tych tendencji ro­zumiane jako zlikwidowanie drugiej — nie oznaczałoby triumfu, lecz klęskę zwycięzcy. Historia kina z jego periodycznymi zmianami orientacji na konstruowanie lub na fotografo­wanie życia — to dowód niepodważalny.