WRODZONA ZDOLNOŚĆ
Sztuka dwudziestego wieku obfituje w przykłady cech opozycyjnych tego rodzaju.Nie chciałbym, aby powyższe uwagi o roli, jaką w procesie aktualizacji wartości pełni artysta oraz instytucje badające i propagujące sztukę zostały mylnie zrozumiane jako opowiedzenie się za relacjonizmem, a więc obiektywno-subiektywną koncepcją wartości. Pozostaję nadal przy złożonej tu deklaracji obiektywistycznej. Rola wymienionych czynników w procesie aktualizacji ogranicza się do rozwijania naszych władz poznawczo-emocjonalnych, dostarczania bogato zróżnicowanych bodźców i zwracania uwagi na ich osobliwe, ważne jakości, ich ewentualne funkcje semantyczne lub ekspresyjne.Nasza wrodzona zdolność reagowania poznawczo-emocjonalnego, udoskonalona i pobudzona dostarczonymi bodźcami, sam wnikliwy, pogłębiony kontakt odbiorcy ze sztuką spowodują, że dostrzeże on i uzna jej wartość estetyczną.